Pszczoły i ekonomia   no comments

Posted at 10:00 am in Polski Miód

Co pszczoły mają wspólnego z ekonomią? Poza tym, że wytwarzają różne dobra będące przedmiotem handlowego obrotu? Yann Moulier Boutang, francuski ekonomista rozwijający teorię kapitalizmu kognitywnego dojrzał w pszczołach doskonałą metaforę gospodarczych przemian (L’abeille et l’economiste“). W gospodarce tradycyjnej (klasycznej teorii ekonomicznej), przemysłowej źródłem wartości był miód – czyli bezpośredni efekt pracy. Pszczoły jednak, oprócz tego że wytwarzają miód wykonują przy okazji inną, o wiele ważniejszą funkcję – zapylają. Już Einstein zauważył, że gdyby pszczoły zaprzestały tej roboty, ludzkość by upadła. Zdaniem Boutanga w kapitalizmie kognitywnym, gdzie kreowanie wartości polega głównie na pracy niematerialnej, rośnie znaczenie “zapylania”. Gospodarce służy nie tylko praca w firmach, lecz w jeszcze większym stopniu wszystko, co przyczynia się do tworzenia więzi społecznych i zasobów symbolicznych, a więc m.in. aktywność w Sieci, której efektem jest nie tylko sama komunikacja, lecz i takie efekty, jak wspólne zasoby wiedzy i kultury (Wikipedia, oprogramowanie open source, etc.).

pszczelipark_wiosna_w_pasieka_czaplinek_003.jpg

Zdaniem Boutanga nie da się jednak w prosty sposób pogodzić gospodarki tradycyjnej, gdzie miejscem kreowania wartości jest produkcja rynkowa i gospodarki opartej “na zapylaniu”, gdzie źródłem wartości jest praca społeczna. Logika rynkowa opiera się m.in. na idei prywatyzacji środków produkcji, w tym także idei. Logika pracy społecznej polega na upowszechnianiu wyników pracy. Logiki te trudno pogodzić, efekt jest taki, że dobra wytworzone społecznie konkurują z dobrami wytworzonymi w modelu komercyjnym (Wikipedia skutecznie podkopała wiele biznesów encyklopedycznych), co prowadzi do nieefektywnego wykorzystania zasobów.

Boutang rozszerza swą analizę dostrzegając, że potrzebna jest nowa ekonomia uwzględniającą w swym rachunku efekty zewnętrzne, zarówno negatywne (np. zniszczenie środowiska), jak i pozytywne (efekt zapylania). W takiej ekonomii byłoby miejsce na powszechny dochód gwarantowany, który byłby usankcjonowaniem stwierdzenia, że w kapitalizmie kognitywnym nikt nie jest bezproduktywny. Każdy kto jakkolwiek uczestniczy w komunikacji, przyczynia się do “zapylania”, czy powiększania zasobów wspólnych będących zasobami dla produkcji zarówno komercyjnej, jak i społecznej.

Z innej pszczelej inspiracji korzysta czeski ekonomista Tomáš Sedláček w książce “Ekonomie dobra a zla”. To fantastyczna podróż sięgająca aż do eposu o Gilgameszu, w której Sedláček tropi etycznych podstaw myślenia o gospodarce. Źródeł współczesnej myśli, z takimi konceptami, jak niewidzialna ręka rynku upatruje w “Bajce o pszczołach” Bernarda de Mandeville’a, wyprzedzającą prace Adama Smitha Thomasa Malthusa o ponad pół wieku. Mandeville przekonywał m.in. o wyższości grzesznej, egoistycznej konsumpcji nad oszczędzaniem. Czeski ekonomista, choć pszczoły pojawiają się u niego w innym, niż u Boutanga kontekście, dochodzi do podobnego co Francuz wniosku. Trzeba przebudować zarówno samą teorię ekonomii, jak i myślenie ekonomiczne, tak by uwzględniało ono “produktywny” wymiar wartości moralnych w gospodarce.

Źródło:bendyk.blog.polityka.pl

Źródło: Pszczoły i ekonomia

Written by admin on Wrzesień 28th, 2010

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.

Random Pages Widget Created By Best Accounting Services
skanowanie Lublin Delonghi serwis ekspresów Lublin Saeco kopiowanie tanie ksero lublin tanie kopiowanie lublin szybki druk wysokonakładowy serwis niszczarek lublin niszczarki lublin naprawa niszczarek lublin wielki format w lublinie skanowanie lublin skanowanie dokumentów lublin