Archive for the ‘Nowinki pszczelarskie’ Category
Kanał Bydgoski no comments
Ławeczki, plac zabaw, zadbana zieleń i przestrzeń dla bydgoszczan – tak dzięki pieniądzom z Unii wyglądać będzie fragment Starego Kanału po rewitalizacji w ramach pilotażowego programu Reuris
Na rondzie Grunwaldzkim szum, spaliny i hałas aut tłoczących się na skrzyżowaniu. W pobliskim hipermarkecie gwar bydgoszczan robiących zakupy. Przystanek tramwajowy wciąż zapełnia się kolejnymi zabieganymi ludźmi. Mało kto pamięta, że po przeciwnej stronie, wzdłuż ul. Nakielskiej ciągnie się oaza spokoju – park nad Starym Kanałem Bydgoskim. Jego fragment – od ronda Grunwaldzkiego do ulicy Wrocławskiej najpóźniej w połowie przyszłego roku zostanie zmieniony niemalże nie do poznania. Dzisiaj zaniedbany, zanieczyszczony i mało funkcjonalny teren przy cienkiej strużce może zamienić się w bydgoski Central Park. Będzie miejscem do wypoczynku, podziwiania i oswajania się z bogatą przyrodą, a także aktywnego spędzania czasu.
Historia Kanału Bydgoskiego sięga XVI w. Wtedy to powstał pomysł spięcia sztucznym przekopem dwóch największych polskich rzek – Wisły i Odry. Wówczas skończyło się tylko na planach. Projekt udało się przemienić w konkret dopiero za czasów panowania króla Prus Fryderyka II Wielkiego w latach 1773-1774. Nowe połączenie otworzyło miastu drogę do terytorialnego i ekonomicznego rozwoju. Droga wodna działała w najlepsze. Dodatkowo przyległe do niego tereny stały się ulubionym miejscem bydgoszczan, gdzie mogli bawić się i spędzać czas w wybudowanych tam restauracjach i salach tanecznych.
- I tak może być znowu – przekonuje Bogna Rybacka, menedżer projektu. Tę magiczną przemianę niczym za dotknięciem magicznej różdżki funduje nam Unia Europejska, która przy dofinansowaniu ze strony miasta odda ten fragment Kanału bydgoszczanom. Pieniądze w 85 proc. pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu dla Europy Środkowej. Szacowana wartość całej inwestycji to 350 tys. euro. Aby otrzymać dotację, miasto musiało udowodnić, że można powierzyć mu udział w pilotażowym programie i potrafi z rozmachem zapomniane miejsce zamienić w tętniący życiem zielony zakątek. Plan pokazujący, jak bardzo Bydgoszcz związana jest z wodą, tak bardzo przypadł do gustu organizatorom projektu Reuris, że nasze miasto wraz z pięcioma innymi – Katowicami, czeskimi Brnem i Pilznem, niemieckimi Stuttgartem i Lipskiem – pokaże Europie, jak rewitalizuje się tereny nadrzeczne. Prace nad projektem zostały poprzedzone konsultacjami oraz ankietami, które miały określić, czego bydgoszczanie oczekują w tym miejscu. W opracowaniu koncepcji specjalistom z ratusza pomogli także studenci architektury z Poznania i Holandii, którzy w zeszłym roku uczestniczyli w warsztatach przygotowanych w ramach Reuris.
- Właśnie jesteśmy na etapie oczekiwania na pozwolenie na budowę. Później ogłosimy przetarg, dzięki któremu uda nam się wyłonić wykonawcę prac. Jeśli wszystko się powiedzie, pierwsze konkretne prace rozpoczniemy w październiku. Natomiast planowany termin zakończenia realizacji projektu to maj – wylicza Rybacka.
Jak wyglądać ma bydgoski Central Park? – W tej części Kanał Bydgoski ma być zaaranżowany w nowoczesnym stylu, nie zapominając oczywiście o jego historii – tłumaczy menedżer. Projektem zajęła się podwarszawska firma In&Out Architekci Krajobrazu, która ma już na swoim koncie koncepcję zagospodarowania terenu placu Miejskiego przy centrum handlowo-rozrywkowym w Kaliningradzie, czy współpracę przy rewaloryzacji ogrodów Zamku Królewskiego.
W parku znajdzie się miejsce dla w pełni oświetlonych ławeczek, placu zabaw, ścieżek rowerowych i ciągów spacerowych. Do strugi doprowadzać będą dwa segmenty schodów – prowadzące od ul. Nakielskiej i dochodzące aż do wody. Wszystko wkomponowane zostanie w zieleń. Sąsiedztwo kanału wzbogaci się o nowe drzewa, krzewy, rabaty bylinowe. – Na tym odcinku park jest nieco przyrodniczo zaniedbany – przykładem są choćby przypadkowe nasadzenia. A my chcemy wprowadzić bioróżnorodność. Tym bardziej że trzeba pokazać ludziom, jak bogaty jest ten teren, jeśli chodzi choćby o chronione okazy ptaków i roślin – mówi Rybacka. Docelowo ratusz chce, by nad Starym Kanałem znalazł się także park linowy i plenerowy kącik dla szachistów. W projekcie przewidziano także rozległą przestrzeń przeznaczoną na wszelkiego rodzaju pikniki, koncerty i festyny. W tej części umiejscowione zostaną także punkty gastronomiczne. Całości dopełni wypożyczalnia łódek, którymi będzie można pływać po akwenie.
Głównym zadaniem projektu jest uatrakcyjnienie kanału, jednak równie ważnym jego celem jest ochrona przyrody. Obszar już jest wpisany na listę zabytków, jednak wciąż trwają starania o umieszczenie go także na listę światowego dziedzictwa kultury.
Co to jest Reuris
Ta nazwa to skrót od Revitalisation of Urban River Spaces, czyli „Rewitalizacja Miejskich Terenów Nadrzecznych”.
Idea jest taka: w wybranych miastach zaniedbane nabrzeża będą adaptowane za unijne pieniądze na atrakcyjne tereny rekreacyjne dla mieszkańców. Te pilotażowe inwestycje posłużą za wzorzec dla innych europejskich miast planujących podobne przedsięwzięcia. Dzięki doświadczeniom sześciu wybranych miast wypracowany zostanie pakiet zasad, które pomogą innym miejscom w przywracaniu rzek mieszkańcom. W Katowicach planowane jest oczyszczenie i przywrócenie naturalnej postaci rzeczce Ślepiotce, łączącej dwie dzielnice tego miasta – Murcki i Ochojec. W Brnie poprzemysłowe tereny na brzegach rzeki Stara Ponavka zostaną zamienione w zielony korytarz, a w Pilznie przepływające przez miasto cztery rzeki z przyległościami mają stać się „biocentrum” śródmieścia. Z kolei w Stuttgarcie naturalny charakter zostanie przywrócony zabetonowanemu korytu rzeki Feuerbach, a w Lipsku zostaną oczyszczone strumienie przepływające przez wyeksploatowane wyrobiska węgla brunatnego. Miasta, które dobrze wywiążą się z pilotażowych projektów, będą mogły liczyć na dalsze dofinansowanie z innych unijnych programów. Z kolei sześć pierwszych inwestycji ma być wzorcem dla innych europejskich metropolii, jak rewitalizować tereny leżące nad rzekami i kanałami.
Źródło: Gazeta Wyborcza Bydgoszcz
Ekologia po Amerykańsku no comments
Aktywista ekologiczny James Lee został dziś zastrzelony przez antyterrorystów. Uzbrojony w broń palną oraz ładunki wybuchowe wtargnął do siedziby telewizji Discovery Channel pod Waszyngtonem – informuje agencja Reutera. Podczas akcji zatrzymania został postrzelony przez policyjnego snajpera.
Lee od dłuższego czasu zabiegał o to aby Discovery emitowało program m.in. przeciw rozmnażaniu się ludzi. Z tego co dotychczas wiadomo – nikogo nie skrzywdził, ani nie miał takiego zamiaru.
43-letni James Lee do biurowca Silver Spring w stanie Maryland wszedł ok. godz. 19 czasu polskiego. Wraz z trzema pracownikami stacji, których wziął jako zakładników, zabarykadował się w lobby budynku.
Policja z porywaczem rozpoczęła kilkugodzinne negocjacje. Jedna z pracownic Discovery powiedziała telewizji ABC, że padły strzały. Przed godziną 23. policja poinformowała, że mężczyzna został postrzelony przez snajpera i aresztowany, a trzej zakładnicy zostali uwolnieni. Kilkanaście minut później media przekazały, że napastnik zmarł. Policja jak na razie nie potwierdziła tych doniesień
Jak informuje lokalna gazeta powiatu Montgomery, Lee został już raz aresztowany przed budynkiem Discovery Channel w 2008 roku po wyrzuceniu w powietrze tysięcy dolarów. Na stronie savetheplanetprotest.com można znaleźć 11-punktowy manifest autorstwa Jamesa Lee, w którym domaga się on, by programy Discovery były w większej mierze poświęcone ratowaniu planety.
Odezwa Jamesa Lee, w której zawarte są maltuzjańskie tezy (nie pozbawione anty-imigranckich akcentów) poniżej w języku angielskim.
The Discovery Channel MUST broadcast to the world their commitment to save the planet and to do the following IMMEDIATELY:
1. The Discovery Channel and it’s affiliate channels MUST have daily television programs at prime time slots based on Daniel Quinn’s „My Ishmael” pages 207-212 where solutions to save the planet would be done in the same way as the Industrial Revolution was done, by people building on each other’s inventive ideas. Focus must be given on how people can live WITHOUT giving birth to more filthy human children since those new additions continue pollution and are pollution. A game show format contest would be in order. Perhaps also forums of leading scientists who understand and agree with the Malthus-Darwin science and the problem of human overpopulation. Do both. Do all until something WORKS and the natural world starts improving and human civilization building STOPS and is reversed! MAKE IT INTERESTING SO PEOPLE WATCH AND APPLY SOLUTIONS!!!!
2. All programs on Discovery Health-TLC must stop encouraging the birth of any more parasitic human infants and the false heroics behind those actions. In those programs’ places, programs encouraging human sterilization and infertility must be pushed. All former pro-birth programs must now push in the direction of stopping human birth, not encouraging it.
3. All programs promoting War and the technology behind those must cease. There is no sense in advertising weapons of mass-destruction anymore. Instead, talk about ways to disassemble civilization and concentrate the message in finding SOLUTIONS to solving global military mechanized conflict. Again, solutions solutions instead of just repeating the same old wars with newer weapons. Also, keep out the fraudulent peace movements. They are liars and fakes and had no real intention of ending the wars. ALL OF THEM ARE FAKE! On one hand, they claim they want the wars to end, on the other, they are demanding the human population increase. World War II had 2 Billion humans and after that war, the people decided that tripling the population would assure peace. WTF??? STUPIDITY! MORE HUMANS EQUALS MORE WAR!
4. Civilization must be exposed for the filth it is. That, and all its disgusting religious-cultural roots and greed. Broadcast this message until the pollution in the planet is reversed and the human population goes down! This is your obligation. If you think it isn’t, then get hell off the planet! Breathe Oil! It is the moral obligation of everyone living otherwise what good are they??
5. Immigration: Programs must be developed to find solutions to stopping ALL immigration pollution and the anchor baby filth that follows that. Find solutions to stopping it. Call for people in the world to develop solutions to stop it completely and permanently. Find solutions FOR these countries so they stop sending their breeding populations to the US and the world to seek jobs and therefore breed more unwanted pollution babies. FIND SOLUTIONS FOR THEM TO STOP THEIR HUMAN GROWTH AND THE EXPORTATION OF THAT DISGUSTING FILTH! (The first world is feeding the population growth of the Third World and those human families are going to where the food is! They must stop procreating new humans looking for nonexistant jobs!)
6. Find solutions for Global Warming, Automotive pollution, International Trade, factory pollution, and the whole blasted human economy. Find ways so that people don’t build more housing pollution which destroys the environment to make way for more human filth! Find solutions so that people stop breeding as well as stopping using Oil in order to REVERSE Global warming and the destruction of the planet!
7. Develop shows that mention the Malthusian sciences about how food production leads to the overpopulation of the Human race. Talk about Evolution. Talk about Malthus and Darwin until it sinks into the stupid people’s brains until they get it!!
8. Saving the Planet means saving what’s left of the non-human Wildlife by decreasing the Human population. That means stopping the human race from breeding any more disgusting human babies! You’re the media, you can reach enough people. It’s your resposibility because you reach so many minds!!!
9. Develop shows that will correct and dismantle the dangerous US world economy. Find solutions for their disasterous Ponzi-Casino economy before they take the world to another nuclear war.
10. Stop all shows glorifying human birthing on all your channels and on TLC. Stop Future Weapons shows or replace the dialogue condemning the people behind these developments so that the shows become exposes rather than advertisements of Arms sales and development!
11. You’re also going to find solutions for unemployment and housing. All these unemployed people makes me think the US is headed toward more war.
Humans are the most destructive, filthy, pollutive creatures around and are wrecking what’s left of the planet with their false morals and breeding culture.
For every human born, ACRES of wildlife forests must be turned into farmland in order to feed that new addition over the course of 60 to 100 YEARS of that new human’s lifespan! THIS IS AT THE EXPENSE OF THE FOREST CREATURES!!!! All human procreation and farming must cease!
It is the responsiblity of everyone to preserve the planet they live on by not breeding any more children who will continue their filthy practices. Children represent FUTURE catastrophic pollution whereas their parents are current pollution. NO MORE BABIES! Population growth is a real crisis. Even one child born in the US will use 30 to a thousand times more resources than a Third World child. It’s like a couple are having 30 babies even though it’s just one! If the US goes in this direction maybe other countries will too!
Also, war must be halted. Not because it’s morally wrong, but because of the catastrophic environmental damage modern weapons cause to other creatures. FIND SOLUTIONS JUST LIKE THE BOOK SAYS! Humans are supposed to be inventive. INVENT, DAMN YOU!!
The world needs TV shows that DEVELOP solutions to the problems that humans are causing, not stupify the people into destroying the world. Not encouraging them to breed more environmentally harmful humans.
Saving the environment and the remaning species diversity of the planet is now your mindset. Nothing is more important than saving them. The Lions, Tigers, Giraffes, Elephants, Froggies, Turtles, Apes, Raccoons, Beetles, Ants, Sharks, Bears, and, of course, the Squirrels.
The humans? The planet does not need humans.
You MUST KNOW the human population is behind all the pollution and problems in the world, and YET you encourage the exact opposite instead of discouraging human growth and procreation. Surely you MUST ALREADY KNOW this!
I want Discovery Communications to broadcast on their channels to the world their new program lineup and I want proof they are doing so. I want the new shows started by asking the public for inventive solution ideas to save the planet and the remaining wildlife on it.
These are the demands and sayings of Lee.
Co ma klimat do pożaru?? no comments
Wzrost liczby pożarów to jedna z konsekwencji zmian klimatu powodowanych przez człowieka – alarmuje na swojej stronie internetowej organizacja ekologiczna WWF.
Rekordowe upały w połączeniu z zaniedbaniami w gospodarce leśnej są przyczyną pożarów, które dotknęły w tym sezonie Rosję i Grecję – pisze WWF. Prawdopodobieństwo wystąpienia pożarów rośnie wraz ze wzrostem częstotliwości występowania upałów i susz – dodaje organizacja.
Jak zauważa, kilka dni temu spłonął jeden z najważniejszych ekosystemów leśnych w rejonie Morza Śródziemnego – endemiczny las palmowy Preweli na Krecie. Według oficjalnych informacji, w Rosji tego lata spłonęło około miliona hektarów lasów, a wciąż płonie 14 niezwykle cennych obszarów chronionych; zniszczonych zostało co najmniej 127 miejscowości, zginęło ponad 50 osób.
Według Instytutu Badań Kosmicznych im. Goddarda (GISS), na który powołuje się WWF, dekada 2000-2009 była najgorętsza w historii pomiarów, czyli od 1880 roku. Konsekwencją tego długoletniego wzrostu średniej globalnej temperatury są coraz częstsze ekstremalne zjawiska meteorologiczne, takie jak fale upałów, susze, ale również nawałnice czy trąby powietrzne.
W Rosji i Grecji katastrofalne skutki pożarów rosną ze względu na nieprawidłowe gospodarowanie lasami, brak odpowiednich zasobów ludzkich oraz wyposażenia służb leśnych i pożarniczych, a także niewystarczające działania prewencyjne – zaznacza WWF.
Jak tłumaczy dyrektor greckiego oddziału WWF Dimitris Karawellas, kryzys finansowy, który dotknął Grecję, zdziesiątkował i tak ograniczone fundusze na ochronę i zarządzanie lasami. – Tragiczne lato 2007 roku powinno nauczyć nas, że zapobieganie i zintegrowane zarządzanie będzie zawsze mniej kosztowało niż skutki prawdziwego kryzysu ekologicznego – dodaje.
EKO-Rolnictwo wzorce Szwajcarskie no comments
Zajmują się produkcją zdrowej żywności, hodowlą zwierząt i propagowaniem zdrowego sposobu odżywiania się. W Przysieku koło Torunia wybrano dziś najlepszego rolnika ekologicznego Kujaw i Pomorza. To część odbywającego się tam Forum Ochrony Środowiska.
Mieczysław Babalski z żoną od 25 lat prowadzi gospodarstwo ekologiczne. Jest jednym z pierwszych rolników w regionie, który rozpoczął taką działalność. – Początki były bardzo trudne, ponieważ nie było żadnego wzorca, byliśmy jak pionierzy tego rolnictwa. Podglądałem, jak to się robi w Szwajcarii, szukałem informacji – opowiada.
Trud się jednak opłacił. Babalscy zdobyli pierwsze miejsce w wojewódzkim konkursie na najlepsze gospodarstwo ekologiczne w kategorii „Ekologia/środowisko”. – Ta nagroda dzisiejsza w Przysieku nas motywuje do działania w kierunku ekologii – dodaje Aleksandra Babalska.
A zapotrzebowanie na zdrową żywność jest coraz większe. Kujawsko-Pomorskie jest liderem w tej dziedzinie. W regionie działa ponad 270 gospodarstw ekologicznych. – Chcemy, aby one dawały jak największą skalę produkcji, która te potrzeby konsumentów jest w stanie zabezpieczyć – zapewnia Franciszek Złotnikiewicz, członek zarządu województwa.
Tegoroczne Forum zdominował temat termicznego unieszkodliwiania odpadów. W Bydgoszczy ma powstać jedna z 12 w kraju spalarni śmieci. Do tej inwestycji przygotowują się też władze regionu. – Przygotowujemy się do aktualizacji naszego wojewódzkiego programu gospodarki odpadami, w którym jest również zapis na temat utylizacji przez termiczne unieszkodliwienie – tłumaczy Edward Reszkowski, dyrektor departamentu środowiska i geologii Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu.
Około 30 mln euro na regionalny plan gospodarki odpadami będzie pochodzić z Unii Europejskiej.
Marta Matuszak
Świece woskowe wlasnej produkcji no comments
Najprostszy sposób zrobienia świecy z naturalnego wosku pszczelego
Na początku musimy sobie uświadomić jak powstaje wosk (pracownica Sądeckiego Bartnika profesjonalnie przekazuje informacje)
Węza pszczela przycięta do odpowiedniego formatu jest idealnym materiałem na świecę woskową
Musimy zapoznać się ze strukturą węzy pszczelej
Oprócz węzy z wosku pszczelego istotny jest bawełniany knot o odpowiedniej grubości i długości
Knot należy dokładnie i równo umieścić na skraju paska węzy pszczelej
Elastyczny wosk daje się formować, zawijamy pasek wosku na bawełnianym knocie
Szybko można dojść do wprawy
Słuchanie wskazówek jest bardzo cenne
Udało się! Następne świece wyjdą jeszcze szybciej
Nikt się nie spodziewał, że to takie proste
Plasterek węzy pszczelej możemy przycinać na różne sposoby, co w końcowym efekcie daje różny kształt świec
Sposób wykonania świec jest podobny jak w poprzednim przykładzie
Nic prostszego!, do dzieła!
dlaczego wosk pszczeli pachnie miodem?
W ulu wszystko pachnie miodem… róbmy świece.
Przyjemna i pachnąca praca…
Dlaczego świece woskowe są lepsze od świec z parafiny???
Świece woskowe jonizują powietrze
Świece z wosku pszczelego nie są toksyczne
Należy pamiętać o tym, że wosk jest bardzo elastyczny. Ciepło dłoni rozmiękcza wosk, przez co daje się doskonale formować. Wosk musi idealnie i ściśle przylegać do bawełnianego knota
Zadowolenie z wykonanej pracy – bezcenne
Widzisz? Nawet ja potrafię zrobić woskową świeczkę !
czyż nie jestem fachowcem od woskowych świec?
Świeca z wosku pszczelego powinna być w każdym domu
Nasze świece są doskonałe, Tobie również się uda!
Warsztaty z wyrobu świec woskowych zorganizowało Gospodarstwo Pasieczne „Sądecki Bartnik” Anny i Janusza Kasztelewiczów w Stróżach. Uczestniczyły w nich dzieci przebywające na koloniach letnich w Rabce Zdroju, które organizuje Lubelskie Towarzystwo Pszczelnicze Joanny i Zbigniewa Pęcaka.
Europejskie Dni Dziedzictwa 2010 w województwie lubelskim no comments
Europejskie Dni Dziedzictwa 2010 w województwie lubelskim
Europejskie Dni Dziedzictwa są największym w Europie projektem społecznym i edukacyjnym, najważniejszym świętem zabytków Starego Kontynentu.W Polsce organizatorzy i koordynatorzy EDD przygotowują co roku przeszło 1500 imprez. Z możliwości uczestniczenia w nich korzysta kilkaset tysięcy Polaków.Celem EDD 2010 jest ukazanie wartości zabytków techniki i ich znaczenia dla narodowego dziedzictwa kulturowego, szerzenie wiedzy na ich temat, zaprezentowanie jak niegdyś wyglądała produkcja przemysłowa.
Od pomysłu do przemysłu
Europejskie Dni Dziedzictwa są największym w Europie projektem społecznym i edukacyjnym, najważniejszym świętem zabytków Starego Kontynentu. Ich idea narodziła się 3 października 1985 r. w Granadzie w Hiszpanii, podczas II Konferencji Rady Europy, na której minister kultury Francji zaproponował zorganizowanie w całej Europie święta na wzór zainicjowanych w 1984 r. Dni Otwartych Zabytków. Wówczas po raz pierwszy bezpłatnie udostępniono zwiedzającym obiekty, do których dostęp był dotychczas ograniczony. Przedsięwzięcie to cieszyło się tak dużym zainteresowaniem, że w 1991 r. zainspirowało Radę Europy do ustanowienia Europejskich Dni Dziedzictwa.
W Polsce organizatorzy i koordynatorzy EDD przygotowują co roku przeszło 1500 imprez. Z możliwości uczestniczenia w nich korzysta kilkaset tysięcy Polaków. Mają oni niepowtarzalną okazję całkowicie bezpłatnie, pod opieką przewodników, zwiedzić miejsca, które na co dzień są dla nich niedostępne, odkryć historię swojego regionu, poznać jego często nieznane i niedoceniane bogactwo kulturowe oraz dowiedzieć się, jak wyglądało życie naszych przodków.
Celem EDD 2010 jest ukazanie wartości zabytków techniki i ich znaczenia dla narodowego dziedzictwa kulturowego, szerzenie wiedzy na ich temat, zaprezentowanie jak niegdyś wyglądała produkcja przemysłowa. Organizatorzy polskiej edycji EDD pragną zwrócić uwagę na architekturę poprzemysłową, polską myśl techniczną, dzieła polskich wynalazców i projektantów, przykłady naszego oryginalnego wzornictwa, a także przypomnieć ginące zawody oraz związane z działalnością produkcyjną, obecnie często już zapomniane tradycje, święta i obrzędy. Tegoroczne ogólnopolskie otwarcie Europejskich Dni Dziedzictwa odbędzie się 11 września w Żyrardowie, słynącego ze swojej osady fabrycznej, uważanej obecnie za jedyny w Europie zachowany w całości, zespół urbanistyczny miasta przemysłowego z XIX i początków XX wieku.
Ogólnopolskim koordynatorem Projektu EDD jest Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków. Więcej informacji na stronie internetowej projektu www.edd2010.pl.
PROGRAM EUROPEJSKICH DNI DZIEDZICTWA 2010 W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM „OD POMYSŁU DO PRZEMYSŁU”
BEREZÓWKA /gm. Zalesie, pow. bialski/ Miejsce: Szkoła Podstawowa w Berezówce
5–30 września
Wystawa wyrobów rękodzielniczych: kilimy, dywany, serwetki, serwety, jaśki, bieżniki, chodniki, dawne stroje.
7 września
09.50–10.10 oraz 10.15–10.35 – Test dla dzieci na temat wyrobów rękodzielniczych.
8 września
11.00–11.10 – Ogłoszenie wyników konkursu plastycznego „Ginące zawody i zabytki techniki”.
9 września
11.00–11.20 – Odczytanie własnych utworów literackich przez Leona Szabluka. 11.20–11.40 – Opowiadanie legend w interpretacji Bogusława Hawryluka.
16 września
11.00–11.20 – Rozdanie nagród rzeczowych i dyplomów laureatom konkursów. Organizator: Szkoła Podstawowa w Berezówce , 21–512 Zalesie DOKUDÓW /gm. Biała Podlaska, pow. bialski/ Miejsce: Pracownia Obrzędowości i Gwary, Dokudów 37
18 września
11.00 – 12.00 – Plenerowe pokazy zwyczajów i obrzędów: „Jak w Dokudowie kapustę kwasili”, „Matka prać”– pranie ługiem z popiołu. Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Białej Podlaskiej, ul. Prosta 31, 21–500 Biała Podlaska Strony internetowe: www.gokbp.pl
HRUBIESZÓW /m. Hrubieszów, pow. hrubieszowski/ Miejsce: Muzeum im. ks. St. Staszica w Hrubieszowie, l. 3-go Maja 11, 22-500 Hrubieszów
11, 12 września 10.00 -17.00
Wystawa „Od włókna lnu do tkaniny” o historii produkcji materiałów lnianych na warsztatach tkackich (wstęp wolny; wszystkie grupy wiekowe)
14 września 10.00 i 13.00
Warsztaty „Od włókna lnu do tkaniny” – przedstawienie obróbki lnu i wykonanie z niego tkaniny oraz pokazanie współczesny rozwój tkactwa na terenie powiatu hrubieszowskiego
HRUD /gm. Biała Podlaska, pow. bialski/ Miejsce: Pracownia Tkacka, Hrud 121
19 września
11.00–20.00 – Otwarcie Pracowni Tkackiej połączone z nadaniem imienia Stanisławy Baj – najstarszej tkaczki na Podlasiu. – „Kraina pereborem tkana” – prezentacja sieci pracowni tkackich na terenie gminy i powiatu Biała Podlaska. – Ogłoszenie wyników konkursów, które odbyły się w pracowniach ginących zawodów w dniu 18 września w ramach wydarzeń związanych z promocją szlaków edukacyjnych ginących zawodów na terenie gminy Biała Podlaska – „Szlaki turystyczne krainy pereborem tkanej” – panel dyskusyjny. – „Tradycja a współczesność – perebor w dolinie Bugu i Krzny” – otwarcie wystawy pokonkursowej. – „Ocalmy od zapomnienia” – pokaz filmu. – „Z kufra babci do szafy wnuczki” – pokaz mody wiejskiej z XIX wieku oraz współczesnych rozwiązań w garderobie, łączących nowoczesne trendy z tradycyjnymi elementami. – „Len na zdrowie!” – prezentacja wyrobów leczniczych i technicznych. – Spacer po najciekawszych zakątkach miejscowości. – „Goście na weselu podlaskim” – plenerowa prezentacja obyczajów związanych z weselem w wykonaniu kapel i zespołów ludowych. Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Białej Podlaskiej, ul. Prosta 31, 21–500 Biała Podlaska Strony internetowe: www.gokbp.pl
HUSINKA /gm. Biała Podlaska, pow. bialski/ Miejsce: „Galeria wiejska”, Pracownia Garncarstwa i Malarstwa, Husinka 26
18 września 10.00–11.00 – Wspólne malowanie i rzeźbienie. Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Białej Podlaskiej, ul. Prosta 31, 21–500 Biała Podlaska Strony internetowe: www.gokbp.pl KOŁACZE /gm. Stary Brus, pow. włodawski/ Miejsce: Skansen Zagroda Poleska, Kołacze 120 11 września 10.00–16.00 – Pokazy ginących zawodów: strzecharz, garncarz, wikliniarz, plecionkarz, kowal i in. 10.00–17.00 – Wycieczki trasą ścieżki edukacyjnej „Kołacze czyli kołatanie…” 12.00–12.30 – Uroczyste otwarcie skansenu Zagroda Poleska. 12.00–16.00 – Spotkania młodzieży szkolnej z przedstawicielami ginących zawodów. 12.30–18.00 – Zwiedzanie skansenu i nowych wystaw etnograficznych oraz stanowisk do wyrobu lin oraz mat trzcinowych. 15.00–16.00 – Pokazy obrzędowej obróbki lnu – Zespół Zielawa z Rossosza. 12 września 10.00–16.00 – Pokazy ginących zawodów i umiejętności: strzecharstwo, wikliniarstwo, hafciarstwo, tkactwo, powroźnictwo i wyrób mat z trzciny. 10.00–17.00 – Zwiedzanie Zagrody Poleskiej i ścieżki edukacyjnej. 12.00–16.00 – Spotkania młodzieży szkolnej z przedstawicielami ginących zawodów . 15.00–16.00 – Pokazy i warsztaty Zespołu z Hołowna – wyplatanie kwiatów. 12.00–17.00 – Pokazy Słowiańskiego Grodu z Wólki Bieleckiej – bicie monet, pisanie gęsim piórem, wyrób starej biżuterii. Organizator: Towarzystwo Popularyzacji Piękna Polesia w Kołaczach, Kołacze 120, 22 –244 Stary Brus Współorganizatorzy: Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego; Starostwo Powiatowe we Włodawie; Urząd Gminy w Starym Brusie; Muzeum Pojezierza Łęczyńsko–Włodawskiego. Strony internetowe: www.karczmapoleska.pl KRASIENIN /gm. Niemce, pow. lubelski/ Miejsce: Zespół Szkół w Krasieninie, 21–025 Niemce 18 września 09.00–11.00 – „Dzieje pewnych wynalazków” – widowisko słowno–muzyczne ukazujące przeszłość i teraźniejszość naszej Małej Ojczyzny w perspektywie cywilizacyjnych osiągnięć. Organizator: Zespół Szkół w Krasieninie, 21–025 Niemce; Rada Rodziców Zespołu Szkół w Krasieninie; Koło Gospodyń Wiejskich w Krasieninie; Szkolne Koło Gospodyń. Strony internetowe: www.zs.krasienin.com KRYŁÓW /gm. Mircze, pow. hrubieszowski/ Miejsce: Zespół Szkół w Kryłowie, ul. Hrubieszowska 4 19 września 13.00 – Cykl prelekcji Henryka Żurawskiego i Ryszarda Wieczorka /regionalistów związanych z Towarzystwem Przyjaciół Kryłowa i okolic/ połączonych z prezentacją fotografii: – Historia młynów na przestrzeni 500 lat. – Kuźnie jako drobne zakłady usługowo–wytwórcze. – Port rzeczny w Kryłowie i transport wodny po Bugu. – Kolej konna. – Historia kryłowskich cegielni. – Przedwojenne drobne rzemiosło. Organizator: Zespół Szkół w Kryłowie, ul. Hrubieszowska 4, 22–530 Mircze Strony internetowe: www.szkola–krylow.republika.pl
LUBLIN /m. Lublin, pow. lubelski grodzki/ Miejsce: Muzeum Lubelskie, ul. Zamkowa 9 i oddziały: KRAŚNIK, LUBARTÓW, ŁĘCZNA, NAŁĘCZÓW 11 września 09.00–16.00 – Wystawy stałe i czasowe bezpłatnie udostępniane dla zwiedzających we wszystkich oddziałach Muzeum Lubelskiego: Muzeum Historii Miasta Lublina, Brama Krakowska, Oddział Literacki im. Józefa Czechowicza, ul. Złota 3 Oddział Martyrologii „Pod Zegarem”, ul. Uniwersytecka 1 Dworek Wincentego Pola, ul. Kalinowszczyzna 13 Muzeum Regionalne w Łęcznej, Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie, Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie, Muzeum Regionalne w Kraśniku, Muzeum Regionalne w Lubartowie. Organizator: Muzeum Lubelskie w Lublinie, 20–117 Lublin, ul. Zamkowa 9 Strony internetowe: www.zamek–lublin.pl Miejsce: Izba Drukarstwa ul. Żmigród 1 11 września 11.00, 13.00, 15.00 – Zwiedzanie Izby Drukarstwa. – Prezentacja działania starych maszyn drukarskich. – Drukowanie druków okolicznościowych. – Prezentacja strony internetowej dotyczącej historii przemysłu lubelskiego i architektury poprzemysłowej Lublina. Organizator: Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, ul. Grodzka 21; Izba Drukarstwa, ul. Żmigród 1 Strony internetowe: www.tnn.pl; www.teatrnn.pl; www.pamiecmiejsca.teatrnn.pl Miejsce: Kościół Ewangelicko–Augsburski Św. Trójcy, ul. I Armii Wojska Polskiego 10 11 września 16.00–16.45 – Projekcja filmu Andrzeja Nera „Luteranie w Lublinie – historia nieprzerwana”. 16.45–17.00 – Prezentacja multimedialna przedstawiająca obiekty związane z działalnością przemysłowców ewangelickich w Lublinie (budynki fabryczne, instytucje użyteczności publicznej oraz kulturalnej itp.). 17.00–17.50 – Projekcja filmu Andrzeja Nera „Koloniści”. 17.50–18.15 – Prezentacja wystaw: „Ewangelicy lubelscy – wczoraj i dziś” oraz „Biskupi trudnych czasów – ks. dr Aleksander Schoeneich i ks. dr Juliusz Bursche”. Organizator: Parafia Ewangelicko–Augsburska Św. Trójcy w Lublinie, I Armii Wojska Polskiego 10, 20–078 Lublin Strony internetowe: www.lublin.luteranie.pl Miejsce: Sala Audytoryjna im. Profesora Henryka Raabego Instytutu Biologii UMCS w Lublinie, ul. Akademicka 19. 11 września 18.00 – Wieczorek naukowy „Polski przemysł farmaceutyczny i narzędzia codziennej pracy aptekarzy”. Miejsce: Apteka Muzeum w Lublinie, ul. Grodzka 5a 12 września 12.00 – Zwiedzanie Apteki Muzeum połączone z fachowym objaśnieniem zastosowania eksponatów w codziennej praktyce aptecznej. Organizator: Apteka Muzeum w Lublinie, ul. Grodzka 5a, 20–112 Lublin Miejsce: Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Michała Archanioła, ul. Fabryczna 19 12 i 19 września 15.30–18.00 – „Bronowice – Bronowiczki – mikrokosmos osady przemysłowej” – wycieczka połączona z prezentacją multimedialną o historii i przestrzeni historycznej wsi Bronowice, miejscu, gdzie w końcu XIX wieku zaznaczyła swą obecność w Lublinie tzw. druga rewolucja przemysłowa. Organizator: Urząd Miasta Lublin, Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków, 20–113 Lublin, ul. Złota 2; Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Michała Archanioła, 20–301 Lublin, ul. Fabryczna 19. Strony internetowe: www.um.lublin.pl; http://kultura.lublin.eu/; http://www.michalarchaniol.lublin.pl/ Miejsce: Archiwum Państwowe w Lublinie, ul. Jezuicka 13
13–17 września 09.00–15.00 – Wystawa „Przemysł i technika na Lubelszczyźnie”. Prezentacja materiałów archiwalnych związanych z rozwojem przemysłowego krajobrazu regionu od wieku XIX po drugą połowę XX w. /akta, fotografie, plany i projekty dotyczące m.in. lotnictwa, przemysłu samochodowego, infrastruktury komunalnej, produkcji maszyn rolniczych, komunikacji, gorzelnictwa i browarnictwa/. Organizator: Archiwum Państwowe w Lublinie, ul. Jezuicka 13, 20–950 Lublin Strony internetowe: www.lublin.ap.gov.pl Miejsce: Parafia Greckokatolicka Narodzenia NMP w Lublinie, Al. Warszawska 71 19 września 10.00 – „Od Ula Dolinowskiego do Półtoraka Lubelskiego”: – Liturgia w intencji ks. Jana Dolinowskiego w lubelskiej cerkwi. – Prezentacja Ula Dolinowskiego. – Prezentacja okolicznościowej publikacji o życiu, pracach badawczych i konstrukcyjnych ks. Dolinowskiego. – Rozpisanie konkursu plastycznego i wystawa najlepszych prac o tematyce pszczelarskiej. – Prezentacja miodów i wyrobów pszczelarskich. – Prezentacja znaczenia naturalnych miodów pitnych dla zdrowia człowieka na przykładzie Półtoraka Lubelskiego. – Prezentacja multimedialna budownictwa i sztuki cerkiewnej Lubelszczyzny. Organizator : Parafia Greckokatolicka Narodzenia NMP w Lublinie, Fundacja Kultury Duchowej Pogranicza, Al. Warszawska 71, 20–803 Lublin Strony internetowe: www.grekat.stalwol.pl Miejsce: Galeria Po Schodach, ul. Bernardyńska 14a pn.–pt. 09.00–19.00, sobota do 15.00 01–30 września – Wystawa i film: „Eugeniusz Kwiatkowski”– mąż stanu, który najlepiej w historii Polski realizował ideę „od pomysłu do przemysłu”. 14–30 września – Wystawa, spotkania, filmy: „Lotniczy Lublin”– pierwsza polska fabryka samolotów Zakłady Mechaniczne E. Plage i T. Laśkiewicz w Lublinie oraz „Ludzie Lotniska” – wielcy lotnicy i konstruktorzy, członkowie Aeroklubu Lubelskiego/. 01–30 września – „Zegary”– wystawa dotycząca budowy i działania zegarów, pojęcia czasu oraz zawodu zegarmistrza. Wstęp wolny, w przypadku grup konieczne wcześniejsze zgłoszenie telefoniczne tel./fax: (81) 53 208 53 Organizator: Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 w Lublinie, Dział Programów i Promocji, 20–109 Lublin, ul. Bernardyńska 14a Strony internetowe: www.mdk2.lublin.pl Miejsce: Galeria Ratusz, pl. Wł. Łokietka 1 01–13 września – Wystawa, spotkania, filmy: „Lotniczy Lublin”– pierwsza polska fabryka samolotów Zakłady Mechaniczne E. Plage i T. Laśkiewicz w Lublinie oraz „Ludzie Lotniska” – wielcy lotnicy i konstruktorzy, członkowie Aeroklubu Lubelskiego/. 14–21 września – Wystawa i film: „Eugeniusz Kwiatkowski”– mąż stanu, który najlepiej w historii Polski realizował ideę „od pomysłu do przemysłu”. Organizator: Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 w Lublinie, Dział Programów i Promocji, 20–109 Lublin, ul. Bernardyńska 14a Współpraca: Kancelaria Prezydenta UM Lublin Strony internetowe: www.mdk2.lublin.pl
ŁOMAZY /gm. Łomazy, pow. bialski/ Miejsce: Szkoła Podstawowa im. T. Kościuszki w Łomazach, ul. Szkolna 18A 13–19 września – Wystawa lokalnego wzornictwa i ginących zawodów: – Hafciarstwo i koronkarstwo (Łukaszuk, S. Kaczan – Studzianka). – Szydełkowanie (L. Niedźwiedź – Studzianka, M. Łaska – Kopytnik). – Tkactwo (J. Krasa – Wola Dubowska). – Rzeźbiarstwo (M. Mikiciuk). – Wybór bankuchów (D. Tokarska – Koszoły). Organizator: Szkoła Podstawowa im. T. Kościuszki w Łomazach, ul. Szkolna 18A, 21–532 Łomazy Strony internetowe: http://szkolalomazy.pl MIĘDZYRZEC PODLASKI /m. Międzyrzec Podlaski, pow. bialski/ Miejsce: Sala konferencyjna Miejskiego Ośrodka Kultury, ul. Warszawska 37; Szkoła Podstawowa Nr 3 im. Jana Pawła II–go, Szkolne Muzeum Historyczne, ul. Leśna 2 11 września 10.00–15.00 – Konkurs wiedzy historycznej „Od cechu do Małej Ameryki”. 11–12 września 10.00–13.00 – Dni otwarte Szkolnego Muzeum Historycznego. Organizator: Miasto Międzyrzec Podlaski, Gmina Międzyrzec Podlaski, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu Podlaskim, Miejski Ośrodek Kultury w Międzyrzecu Podlaskim. Strony internetowe: www.miedzyrzec.pl; www.miedzyrzecgmina.pl; www.kultura.miedzyrzec.pl MOŚCICE DOLNE /gm. Sławatycze, pow. bialski/ Miejsce: Mościce Dolne 11 września 17.00 – „Polescy Olędrzy z Nejdorf i Nejbrow (historia, tradycja, rzemiosło)”: – Sympozjum popularnonaukowe połączone z prezentacją multimedialną. – Wieczór wspomnień przy ognisku połączony z muzą na olęderską nutę. – Wystawa eksponatów i starych fotografii związanych z historią i tradycją Olędrów. 12 września 14.00 – Kiermasz wyrobów rzemieślniczych (rzemiosło olęderskie) połączony z występami kapel ludowych i instrumentalistów. – Warsztaty ginących zawodów. – Degustacja tradycyjnych potraw regionalnych. Organizator: Gminny Ośrodek Kultury, Zespół Szkół w Sławatyczach, Rada Sołecka miejscowości Mościce Dolne Strony internetowe: www.slawatycze–gmina.pl PAWŁÓW /gm. Rejowiec Fabryczny, pow. chełmski/ Miejsce: Gminny Ośrodek Kultury, ul. Szkolna 2 18 września „Od pomysłu do przemysłu” – Pawłowskie Zagłębie Gliny i Rzemiosł Różnych 13.00–15.00 – Pokaz filmów archiwalnych o garncarstwie oraz konkurs na reportaż o rzemiośle pawłowskim. 15.00–18.00 – Warsztaty garncarskie z pokazem wypału w piecu tradycyjnym, pokazy bednarskie. 15.00–21.00 – Gawędy przy ognisku. Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Pawłowie, Stowarzyszenie Przyjaciół Pawłowa, ul. Szkolna 2, 22–172 Pawłów Strony internetowe: www.pawlow.org.pl; www.ug.rejowiec.pl ; www.chelm.pl
PERKOWICE /gm. Biała Podlaska, pow. bialski/ Miejsce: Pracownia Kulinariów Regionalnych, Perkowice 18 września 12.00–13.00 – „Jak pachnie ciasto” – pokazy zdobienia i wypieku korowaja podlaskiego. Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Białej Podlaskiej, ul. Prosta 31, 21–500 Biała Podlaska Strony internetowe: www.gokbp.pl PSZCZELA WOLA /gm. Strzyżewice, pow. lubelski/ Miejsce: Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego, Pszczela Wola, 923–107 Strzyżewice 18 września 11.15–21.00 – Wykład i prezentacja multimedialna: „Wpływ działalności pszczelarskiej ks. Jana Dolinowskiego na rozwój pszczelarstwa w Polsce”. 11.15–13.00 – Wystawa „Księga mądrości”– krótka historia pierwszego polskiego ula ks. Jana Dolinowskiego. 13.00–14.00 – Wycieczka dydaktyczna pod hasłem „Od kwiatka do miodu”. 14.00–16.00 – Warsztaty pszczelarskie: prezentacja sprzętu pszczelarskiego, wytapianie wosku, wyrób świec woskowych. 16.00–17.30 – Widowisko obrzędowe „Miodobranie na przestrzeni wieków” oraz pokaz zastosowania leziwa. 17.30–18.30 – Konkurs wiedzy o pszczelarstwie „Co w ulu bzyczy ?” i biesiada „Miodem płynąca” (degustacja potraw i napoju na bazie miodu). Organizator: Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Pszczelej Woli, Pszczela Wola, 23–107 Strzyżewice Strony internetowe: www.apis.pl Miejsce: Izba Pamięci, Skansen, Technikum Pszczelarstwa w Pszczelej Woli 18 września 09.00–15.30 – Prezentacja: „Skąd się bierze miód” poświęcona pracy pszczelarza i organizacji pasieki oraz lekcja „Jak powstaje mąka”, której zakończeniem będzie zwiedzanie młyna. Wycieczka pod hasłem „Wykorzystanie miodu w przemyśle, medycynie i w życiu codziennym”. Organizator: Miejskie Przedszkole nr 10 im. Marii Kownackiej, ul. Karpińskiego 8, 24–100 Puławy. PUŁAWY /m. Puławy, pow. puławski/ Miejsce: Biblioteka Miejska Filia nr 4, Puławy ul. Włostowicka 26 13 września 09.00–9.45 oraz 10.30–11.15 – „Fabryka książek – jak powstaje książka” – zajęcia edukacyjne o ginących zawodach związanych z powstawaniem książek. Organizator: Biblioteka Miejska Filia nr 4, ul. Włostowicka 26, 24–100 Puławy. Miejsce: Biblioteka Miejska w Puławach, ul. Głęboka 7a, Oddział dla dzieci 13 września 10.00–10.45 oraz 11.00–11.45 – „Zawody które zanikają”– zabawa edukacyjna dla dzieci przedszkolnych. 14 września 10.00–10.45– „Zawody które zanikają”– zabawa edukacyjna dla dzieci przedszkolnych. Organizator: Biblioteka Miejska, ul. Głęboka 7a, 24–100 Puławy. Miejsce: Miejskie Przedszkole nr 14 im. Cz. Janczarskiego, ul. Kołłątaja 17 13–17 września – Cykl imprez dla najmłodszych pod hasłem ”Od pomysłu do przemysłu”: – Wycieczki do Muzeum PTTK w Puławach i Skansenu w Lublinie, – Spotkania z przedstawicielami ginących zawodów i artystami ludowymi (kowal, hafciarka, rzeźbiarz, tkacz, wikliniarz, garncarz) – Spotkanie z konstruktorem rowerów z Gołębia. – Wystawa „Dawne sprzęty gospodarstwa domowego” – Zajęcia edukacyjne „Od ziarnka do chleba”, „Podróże dawniej i dziś”. Organizator: Miejskie Przedszkole nr 14, im. Cz. Janczarskiego, ul. Kołłątaja 17, 24–100 Puławy Strony internetowe: http://pulawypnr14.bip.e–zeto.com Miejsce: Biblioteka Miejska Filia nr 2, ul. Sienkiewicza
11–19 września pon.–pt. 11.00–15.00, sob.–niedz. 10.00–16.00 – Wystawa „Od pomysłu do przemysłu”. Projekty Krzysztofa Toczyńskiego”. Organizator: Radzyński Ośrodek Kultury i Rekreacji, ul. Jana Pawła II 4, 21–300 Radzyń Podlaski Strony internetowe: http://radzrok.home.pl ROMANÓW /gm. Sosnówka , pow. bialski/ Miejsce: Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego, Romanów 25 10 września 10.00–16.00 – Uroczysta inauguracja Europejskich Dni Dziedzictwa w województwie lubelskim połączona z prezentacją programu obchodów EDD 2010. Dzień pod hasłem „Po człowieku pozostaje na ziemi dzieło rąk, które umysł prowadził” poświęcony olbrzymiej, prawie „przemysłowej” twórczości Kraszewskiego w niezliczonych dziedzinach – wyrastającej z poczucia pewnej „misji”, z szacunku dla pracy i dla dzieła rąk ludzkich. – Referat prof. Józefa Bachórza „Zdziwienia Kraszewskim”. – Wystawa „Człowiek – instytucja” – (o Kraszewskim pisarzu, publicyście, edytorze, drukarzu itd.). – Scenka teatralna „Trudy literackiego życia na prowincji”. – Prezentacja fragmentów wspomnień pisarza: „Pisarz o sobie”, „Spojrzenie pisarza na rozwój cywilizacji i przemysłu”, „Kraszewski – drukarz” oraz przegląd tematów, którymi zajmował się Kraszewski: „Kuźnia Tytana czyli od A do Z”. – Prezentacja miejscowych tradycji: obróbki lnu, wełny, produkcji przetworów /dżemów, konfitur oraz nalewek m.in. dereniówki/ oraz domowej produkcji mleczarskiej /serów/. – Koncert muzyczny – utwory Fryderyka Chopina. 18 września 10.00–16.00 – Dzień pod hasłem „Gwiazdy, ananasy i cukier” poświęcony dziejom Romanowa za czasów Kajetana Kraszewskiego, wspaniałego ziemianina, który próbował wprowadzać bardzo nowatorskie i niezwykłe formy działalności gospodarczo–przemysłowej. – Referat o Romanowie z czasów Kajetana Kraszewskiego – o uprawie ananasów, o cukrowniach Kraszewskich i Rulikowskich (w Honiatyczach), o naukowych poczynaniach Kajetana – obserwatorium astronomiczne itp.. – Wystawa „Gwiazdy, ananasy i cukier” dotycząca przedsiębiorczości i naukowych ambicjach Kajetana Kraszewskiego. – Inscenizacja w wykonaniu uczniów szkół podstawowych przedstawiająca rozwój Romanowa. – Wystawa „Moja babcia tkała dywany” – o tkackich tradycjach Romanowa, Czeputki i okolicy. – Piknik pod hasłem: „Co kiedyś smakowało”. Organizator: Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie, Romanów 25, 21–518 Sosnówka Strony internetowe: www.muzeumjik.prv.pl RYKI /m. Ryki, pow. rycki/ Miejsce: Zespół Szkół Zawodowych nr 2, im. L. Wyczółkowskiego 18 września 11.30–13.30 – Prezentacja historii Ziemi Ryckiej. – Podsumowanie konkursu plastycznego. – Wystawa „Ewolucja przedmiotów codziennego użytku”. – Prezentacje strojów na przestrzeni 100 lat. – Przegląd piosenek i przyśpiewek ludowych. – Pokaz tańców ludowych. Organizator: Zespół Szkół Zawodowych nr 2 im. L. Wyczółkowskiego w Rykach , ul. Wyczółkowskiego 10, 08–500 Ryki Strony internetowe: www.zsz2ryki.pl Miejsce: I Liceum Ogólnokształcące im. M. Skłodowskiej Curie
18 września 09.00–11.00 – Wystawa rękodzieła artystycznego, scenki rodzajowe i obrzędowe dotyczące pielęgnowania rodzinnych tradycji oraz prezentacja potraw regionalnych. Organizator: I Liceum Ogólnokształcące im. M. Skłodowskiej Curie w Rykach, ul. Słowackiego 12, 08–500 Ryki Strony internetowe: http://loryki.na1.pl; www.ryki.powiat.pl Miejsce: Miejsko–Gminne Centrum Kultury, teren parku 19 września 14.00–20.00 – Wystawa prezentująca zawody i rzemiosła z terenu powiatu ryckiego oraz festyn folklorystyczny /występy zespołów śpiewaczych, prezentacja rzemiosł połączona z warsztatami rzemieślniczymi oraz stoisk z wyrobami/. Organizator: Miejsko–Gminne Centrum Kultury w Rykach ul. Warszawska 11, 08–500 Ryki Strony internetowe: www.ryki.pl SITNIK /gm. Biała Podlaska, pow. bialski/ Miejsce: Łukowice 2 – Pracownia Koronkarstwa 18 września 13.00–14.00 – „Z szydełkiem w ręku” – pokazy powstawania wyrobów rękodzielniczych. Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Białej Podlaskiej ul. Prosta 31, 21–500 Biała Podlaska Strony internetowe: www.gokbp.pl SOBIESZYN /gm. Ułęż, pow. rycki/ Miejsce: Sobieszyn 11 września Impreza plenerowa połączona z wystawą eksponatów związanych z życiem na dawnej wsi. Organizator: Zespół Szkół im. hr. Kajetana Kickiego w Sobieszynie, Sobieszyn 298, 08–504 Ułęż Strony internetowe: www.sobieszynbrzozowa.pl Miejsce: Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Jana III Sobieskiego w Sobieszynie, ul. Sobieszyn 4 19 września Impreza kulturalno–edukacyjna „Ocalmy przeszłość dla przyszłości” związana z przeszłością gminy Ułęż. Organizator: Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Jana III Sobieskiego w Sobieszynie, ul. Sobieszyn 4, 08–504 Ułęż STYRZYNIEC /gm. Biała Podlaska, pow. bialski/ Miejsce: Pracownia plastyki Ludowej, Styrzyniec 19 18 września 14.00–15.00 – „Plastyka ludowa dawniej i dziś – Kwiaty z filcu” – pokazy sposobu powstawania prac rękodzielniczych. Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Białej Podlaskiej ul. Prosta 31, 21–500 Biała Podlaska Strony internetowe: www.gokbp.pl SWORY /gm. Biała Podlaska, pow. bialski/ Miejsce: Pracownia Tańca Ludowego, ul. Szkolna 34 18 września 16.00–17.00 – Gry i zabawy taneczne. Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Białej Podlaskiej ul. Prosta 31, 21–500 Biała Podlaska Strony internetowe: www.gokbp.pl TERESPOL /gm. Terespol, pow. bialski/ Miejsce: Miejski Ośrodek Kultury, ul. Sienkiewicza 27 18–19 września 13.00–21.00 – „Nadbużańskie fascynacje” – rękodzieło Południowego Podlasia (pokazy, warsztaty, prelekcje i wystawy związane z tkactwem, koronką frywolitkową i szydełkową oraz tkanie „pasiaków” czyli chodników będących przykładem podlaskiego, oryginalnego, regionalnego wzornictwa. Organizator: Miejski Ośrodek Kultury, ul. Sienkiewicza 27, 21–550 Terespol, Regionalne Stowarzyszenie Kulturalno–Oświatowe Ziemi Podlaskiej „Podlasie” Strony internetowe: www.mok.terespol.pl, www.stowarzyszeniepodlasie.dvb.pl, www.terespol.pl,
WORONIEC /gm. Biała Podlaska, pow. bialski/ Miejsce: Pracownia Zdobnictwa Ludowego, Woroniec 10 18 września 15.00–16.00 – „Kwiaty jak żywe”– pokazy sposobu powstawania prac rękodzielniczych. Organizator: Gminny Ośrodek Kultury w Białej Podlaskiej ul. Prosta 31, 21–500 Biała Podlaska Strony internetowe: www.gokbp.pl WÓLKA BIELECKA /gm. Milejów, pow. łęczyński/ Miejsce: „Słowiański Gród”, Wólka Bielecka 7 19 września 12.00–19.00 – Ceremonie i obrzędy słowiańskie. Widowisko plenerowe „Słowiańskie Święto Plonów” Organizator: „Słowiański Gród”, Wólka Bielecka 7, 21–020 Milejów, info@horodyszcze.lbn.pl Strony internetowe: www.horodyszcze.lbn.pl ZAMOŚĆ /m. Zamość, pow. zamojski grodzki/ Miejsce: Książnica Zamojska im. Stanisława Kostki Zamoyskiego ul. Kamienna 20 1–30 września pon.–pt. 08.00–19.00, sob. 08.00–15.00 – Wystawa „Przemysł Ordynacji Zamojskiej” prezentująca fotografie, publikacje, dokumenty związane z przemysłem Ordynacji Zamojskiej. Organizator: Książnica Zamojska im. Stanisława Kostki Zamoyskiego , ul. Kamienna 20, 22–400 Zamość Strony internetowe: www.biblioteka.zamosc.pl Miejsce: Biuro Wystaw Artystycznych – Galeria Zamojska, ul. Staszica 27 17 września–17 października 10.00–17.00 – „Moje miasto dziedzictwem kultury” – wystawa pokonkursowa prac dzieci i młodzieży. Organizator: Biuro Wystaw A rtystycznych – Galeria Zamojska, ul. Staszica 27, 22–400 Zamość. Strony internetowe: www.bwagaleriazamojska.art.pl Miejsce: Zamość, początek imprezy – Rynek Wielki 18 września 11.00–14.00 – Zamojska Gra Miejska /Misja I/ „Od pomysłu do przemysłu” (w czasie gry uczestnicy będą mieli za zadanie wypełnienie misji na którą składać będzie się szereg zagadek wtajemniczających zawodników w historię Miasta Idealnego). /Impreza skierowana jest do drużyn 3 osobowych, wymagane jest wcześniejsze zgłoszenie do dnia 8 września 2010/. Organizator: Stowarzyszenie „Projekt – Europa”, Wyszyńskiego 39B, 22–400 Zamość Współorganizator: Urząd Miasta Zamość, Rynek Wielki 13, 22–400 Zamość; ZHP Hufiec Zamość im. Dzieci Zamojszczyzny, Rynek Wielki 5, 22–400 Zamość Strony internetowe: http://projekteuropa.free.ngo.pl/; www.zamosc.pl; http://zamosc.zhp.pl ŻESZCZYNKA /gm. Sosnówka, pow. bialski/ Miejsce: Ośrodek Kultury, Tradycji i Edukacji, Żeszczynka 41 19 września 10.00–16.00 – Imprez plenerowa „Festiwal Otwartych Zagród”: – Koncert zespołów ludowych. – Wystawy zdjęć. – Wycieczki do zagród miejscowych rzemieślników reprezentujących ginące zawody. – Rajd rowerowy na orientację. – Prezentacje multimedialne. Organizator: Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych w Żeszczynce, Żeszczynka 41, 21–518 Sosnówka Strony internetowe: www.sosnowka.pl; www.otwartezagrody.org
Miód z Białowieży jest wyśmienity no comments
W Białowieży jest wiele miejsc, gdzie można zjeść regionalne potrawy, kupić dobry miód, spróbować prawdziwego chleba, napić się chłodnego kwasu chlebowego, no i warto odwiedzić Galerię-Cafe Sarenka.
Puszcza Białowieska – to niezwykłe miejsce, jedyne takie w Europie. W 1979 roku UNESCO nadało Białowieskiemu Parkowi Narodowemu status Światowego Rezerwatu Biosfery – Puszcza Białowieska została wpisana na Światową Listę Dziedzictwa Ludzkości. Stała się więc oficjalnie dla całego świata miejscem bezcennym, jedynym w Europie, które przetrwało w stanie pierwotnym. Puszcza Białowieska pokazuje ludziom, co jest prawdziwą wartością naszej planety – najcenniejsza jest przyroda, którą musimy chronić, bo tylko dzięki niej istniejemy.
Przyjeżdżają tu ludzie z całej Europy i ze świata, są zafascynowani naszą Puszczą. Często wracają, by na nowo odkrywać jej niezwykłą urodę, tajemniczość, monumentalne piękno, słuchać ciszy, oddychać dobrym powietrzem, podziwiać wspaniałe żubry. Dla prawdziwego turysty to nieomal obowiązkowa wyprawa. Jeśli ktoś nie ma jeszcze pomysłu na wrześniowy urlop albo weekend to puszcza zaprasza. Wróciłam stamtąd kilkanaście dni temu, byłam po raz kolejny i jak zawsze jestem zachwycona tym niezwykłym miejscem.
Białowieża – wieś, gmina – rozwija się, przybywa gospodarstw, które stawiają na turystykę, jest już wiele dobrych miejsc gdzie można znakomicie odpocząć, w dobrych warunkach i robić wypady piesze, rowerowe (są wypożyczalnie) do puszczy. Jest także sporo miejsc, gdzie można zjeść smakowite, regionalne potrawy, kupić dobry miód, spróbować prawdziwego chleba, napić się pysznego, chłodnego kwasu chlebowego. Białowieża inwestuje – buduje drogi, modernizuje je, miejscowość jest coraz bardziej zadbana. To sympatyczne miejsce, gdzie można poznać interesujących ludzi.
Puszcza Białowieska – to niezwykłe miejsce, jedyne takie w Europie. W 1979 roku UNESCO nadało Białowieskiemu Parkowi Narodowemu status Światowego Rezerwatu Biosfery – Puszcza Białowieska została wpisana na Światową Listę Dziedzictwa Ludzkości. Stała się więc oficjalnie dla całego świata miejscem bezcennym, jedynym w Europie, które przetrwało w stanie pierwotnym. Puszcza Białowieska pokazuje ludziom, co jest prawdziwą wartością naszej planety – najcenniejsza jest przyroda, którą musimy chronić, bo tylko dzięki niej istniejemy.
Przyjeżdżają tu ludzie z całej Europy i ze świata, są zafascynowani naszą Puszczą. Często wracają, by na nowo odkrywać jej niezwykłą urodę, tajemniczość, monumentalne piękno, słuchać ciszy, oddychać dobrym powietrzem, podziwiać wspaniałe żubry. Dla prawdziwego turysty to nieomal obowiązkowa wyprawa. Jeśli ktoś nie ma jeszcze pomysłu na wrześniowy urlop albo weekend to puszcza zaprasza. Wróciłam stamtąd kilkanaście dni temu, byłam po raz kolejny i jak zawsze jestem zachwycona tym niezwykłym miejscem.
Białowieża – wieś, gmina – rozwija się, przybywa gospodarstw, które stawiają na turystykę, jest już wiele dobrych miejsc gdzie można znakomicie odpocząć, w dobrych warunkach i robić wypady piesze, rowerowe (są wypożyczalnie) do puszczy. Jest także sporo miejsc, gdzie można zjeść smakowite, regionalne potrawy, kupić dobry miód, spróbować prawdziwego chleba, napić się pysznego, chłodnego kwasu chlebowego. Białowieża inwestuje – buduje drogi, modernizuje je, miejscowość jest coraz bardziej zadbana. To sympatyczne miejsce, gdzie można poznać interesujących ludzi.
XI Dni Europejskiej Kultury Ludowej no comments
Zapraszamy na XIX KRAJOWĄ WYSTAWĘ ROLNICZĄ
XI Dni Europejskiej Kultury Ludowej
pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
Bronisława Komorowskiego, które odbędą się 3 – 5 września 2010
3 września, piątek
od godz. 10.00
PLAC BIEGAŃSKIEGO i III ALEJA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY
• Targi Sztuki Ludowej
godz. 17.00
MUZEUM CZĘSTOCHOWSKIE, RATUSZ, GALERIA „PODDASZE”
Al. NMP 45 a
• Wernisaż wystawy
Zdzisława Purchały
Twórca na rozdrożu – rzeźbiarz, malarz, poeta. Zdzisław Purchała – jubileusz artystyczny
godz. 18.00
REGIONALNY OŚRODEK KULTURY, GALERIA ART-FOTO
ul. Ogińskiego 13 a
• Wernisaż wystawy koronki
Beaty Jegierskiej i Ireny Kawulok z ISTEBNEJ
Zaczarowany Świat Nici i Szydełk
4 września, sobota
godz. 10.00
MIEJSKA GALERIA SZTUKI
Aleja Najświętszej Maryi Panny 64
• uroczyste otwarcie
XIX Krajowej Wystawy Rolniczej
XI Dni Europejskiej Kultury Ludowej
• podsumowanie finałów konkursów wojewódzkich: AGROLIGA 2010, „Najlepsze gospodarstwo agroturystyczne”, „Najlepsze gospodarstwo ekologiczne”, „Najlepszy zakład przetwórstwa rolno-spożywczego” oraz „Najlepsze gospodarstwo Regionu Częstochowskiego”.
od godz. 10.00
II i III ALEJA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY, PLAC BIEGAŃSKIEGO, LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. H. SIENKIEWICZA, MIEJSKA GALERIA SZTUKI
• targi przedsiębiorczości
• targi pszczelarskie
• stoisko MRiRW i agencji rolniczych ARiMR, ARR, ANR
• stoiska instytutów rolniczych
• wystawa drobnego inwentarza
• wystawa kwiatów i krzewów ozdobnych
• wystawa narzędzi i maszyn rolniczych
• stoiska handlowe
• targi sztuki ludowej
• stoiska instytucji okołorolniczych
• promocja Lokalnych Grup Działania
godz. 15.00
PLAC BIEGAŃSKIEGO – scena
Występy kapel oraz zespołów folklorystycznych z Polski i zagranicy
• Zespół Pieśni i Tańca „Częstochowa”
• Zespół Folklorystyczny „Karaburun” z Turcji
• Zespół Pieśni i Tańca „Tysiąclecie” z Katowic
• Kapela Ludowa „Rybnianie” z Rybnej Gmina Mykanów
• Zespół Folklorystyczny „Herbessus” z Sycylii
• Zespół Pieśni i Tańca „Wierchy” im. Józefa Szczotki z Milówki
• Zespół Folklorystyczny „Wrzosowianie” z Wrzosowej
• Folklorystyczny Zespół Pieśni i Tańca „Jonce Hristovski” z Macedonii
• Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Kaszuby” z Kartuz
godz. 17.00
Teatr im. Adama Mickiewicza
• wręczenie pucharów: Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dla wystawców maszyn rolniczych; Dyrektora Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie dla najlepszego beneficjenta doradztwa rolniczego w woj. śląskim; Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa za najlepsze wykorzystanie środków pomocowych UE
• Spektakl pt. „Mieszczanin Szlachcicem”
5 września, niedziela
od godz. 8.00
II i III ALEJA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY, PLAC BIEGAŃSKIEGO, LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. H. SIENKIEWICZA, MIEJSKA GALERIA SZTUKI
• targi przedsiębiorczości
• targi pszczelarskie
• stoisko MRiRW i agencji rolniczych ARiMR, ARR, ANR
• stoiska instytutów rolniczych
• wystawa drobnego inwentarza
• wystawa kwiatów i krzewów ozdobnych
• wystawa narzędzi i maszyn rolniczych
• stoiska handlowe
• targi sztuki ludowej
• stoiska instytucji okołorolniczych
• promocja Lokalnych Grup Działania
godz. 11.00
KLASZTOR OO. PAULINÓW NA JASNEJ GÓRZE
Dożynkowa msza święta
godz. 15.00
PLAC BIEGAŃSKIEGO – scena
Występy kapel oraz zespołów folklorystycznych z Polski i zagranicy
• Zespół Pieśni i Tańca „Jadowniczanie” z Brzeska
• Folklorystyczny Zespół Pieśni i Tańca „Jonce Hristovski” z Macedonii
• Kapela „Dynowianie” z Dynowa
• Zespół Folklorystyczny „Herbessus” z Sycylii
• Zespół Śpiewaczy „Józefinki” z Rybnika
• Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Boczki Chełmońskie” z Kocierzewa
• Zespół Folklorystyczny „Karaburun” z Turcji
• Zespół Pieśni i Tańca „Częstochowa”
godz. 20.00
PLAC BIEGAŃSKIEGO
• zamknięcie
XIX Krajowej Wystawy Rolniczej
XI Dni Europejskiej Kultury Ludowej
3 – 5 września
godz. 11.00 – 18.00
Muzeum Częstochowskie, Pawilon Wystawowy w Parku Stanisława Staszica
• wystawa
Bataliony Chłopskie w malarstwie polskim – wystawa ze zbiorów Muzeum Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie
PATRONAT HONOROWY
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Krajowy Duszpasterz Rolników
Wojewoda Śląski
Marszałek Województwa Śląskiego
Prezydent Miasta Częstochowy
Organizatorzy
ŚLĄSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO w Częstochowie
URZĄD MIASTA CZĘSTOCHOWY
STOWARZYSZENIE PRZYJACIÓŁ GAUDE MATER
OŚRODEK PROMOCJI KULTURY „GAUDE MATER” w Częstochowie
REGIONALNY OŚRODEK KULTURY w Częstochowie
MUZEUM CZĘSTOCHOWSKIE
Współpraca
Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
Duszpasterstwo Rolników Archidiecezji Częstochowskiej
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Rolnictwa, Oddział w Częstochowie
Serdecznie Zapraszamy !!
Wiejskie ogrody no comments
„Szukałem tego w Paryżu, szukałem w Berlinie i Rzymie
a to za oknem było i miało polskie imię.
Myślałem , że to potęga świat nowy, nowe dzieje
A to ogródek wiejski, co się kwiatami śmieje.
A to groszek pachnący, georginie i malwy
wymalowane słońcem w proste włościańskie barwy.”
Julian Tuwim
Ogrody pełne różnobarwnych kwiatów, zapachów, brzęczenia pszczół i śpiewu ptaków zawsze otaczały nasze wiejskie domy. Były miejscem wypoczynku, spotkań, dawały schronienie ptakom, owadom, gadom i płazom. Stanowiły i do dziś stanowią wizytówkę domu i jego gospodarzy. Tradycyjne wiejskie ogródki przydomowe znikają z krajobrazu polskiej wsi, a wraz z nimi ginie różnorodność kulturowa i przyrodnicza.
Ogródek i zagroda wiejska przed laty
W każdej dawnej zagrodzie musiało rosnąć choćby jedno stare drzewo, lipa lub dąb, które chroniło domostwo przed nieszczęściami. Pod drzewem od strony drogi znajdowała się kapliczka ozdobiona kwiatami i ogrodzona płotkiem z bramką. Ogródek usytuowany był zazwyczaj od strony drogi przy ścianie szczytowej. We wnętrzu ogródka na równo podzielonych grządkach rosły kwiaty i warzywa, a w rogu kwitł bez lub jaśmin. Z tyłu rosło kilka drzew owocowych.
Tradycyjne wiejskie ogródki miały pewne cechy niezmienne, tzn. na niewielkiej przestrzeni rosło mnóstwo roślin o ozdobnych kwiatach. Ogródki były wizytówką gospodarzy i zauważano już je z drogi. Podstawą dobrego ogródka była obfitość barw i kształtów. Ogródki ogrodzone były sztachetowym lub też rzadziej wyplatanym w wierzbowych gałęzi, płotem. Przy ogrodzeniach sadzono zazwyczaj kwiaty wysokie, ponieważ miały lepszy dostęp do światła i bardziej były widoczne z drogi. Miało to również znaczenie obyczajowe. Kwiaty były bowiem swoistą reklamą panien na wydaniu.
Kompozycje roślinne miały bardzo proste formy. Rośliny sadzone były w kępach, rzędach i klombach, o bardzo śmiałych zestawieniach kolorystycznych. Ogródki różniły się wielkością, najbardziej okazałe należały bowiem do zamożniejszych gospodarzy. W ogródkach rosły przede wszystkim rośliny jednoroczne, a także byliny zwane często roślinami zimowymi, a także krzewy i drzewa. Rośliny wiejskich ogródków pochodziły najczęściej z najbliższego dworu, a po wsi rozpowszechniały się przekazywane z rąk do rąk. Czasem były też pozyskiwane z naturalnego środowiska jak np. barwinek, mak polny, chaber.
Kwiaty i krzewy w tradycyjnym ogródku
Niektóre kwiaty stały się w Polsce ulubionymi i uprawia się je od przeszło dwustu lat. Do takich należy niewątpliwie malwa (Althea rosea) pochodząca z Bliskiego Wschodu, skąd przywędrowała do nas w XVI wieku. Kwiat ten kojarzy się zawsze z sielskim dzieciństwem. O malwach tak pisał w 1936 roku Leon Makowiecki „(…) Pojedyncze spotkać można przy domkach wieśniaczych, w ogrodach zaś dworskich i miejskich tylko pełne odmiany hodowano, dziś moda się zmieniła, a malwy pojedyncze stopniowo powracają do lepszych ogrodów”.
Dawne książki ogrodnicze wymieniają najbardziej popularne gatunki roślin wiejskich ogródków kwiatowych. Są to: rudbekia naga (Rudbeckia laciniata), goździk brodaty (Dianthus barbatus), floks wiechowaty (Phlox paniculata), zwany płomykiem, krwawnik kichawiec (Achillea ptarnica), tojad mocny (Aconitum nepellus), serduszka okazała (Dicentra spectabilis), szparag lekarski (Asparagus officinalis), kosmos (Cosmos bippinatus). Niektóre są popularne do dzisiaj, a niektóre zostały zapomniane jak rezeda wonna (Reseda odorata), kiedyś bardzo popularna dzięki zapachowi. Znikła też ruta zwyczajna (Ruta graveolens), roślina ważna z powodu licznych zastosowań, zarówno w obrzędach ludowych (używana dawniej przez panny na weselne wianki), jak i w medycynie. Niektóre kwiaty, obok właściwych miały też potoczne nazwy, które przetrwały do dziś np.: aksamitki nazywane są „byczkami” albo „śmierdziuszkami”, szafirowy tojad mocny to „pantofelki Matki Boskiej”.
W ciągu roku w ogrodach kwitły kolejno narcyzy, szafirki, irysy, niezapominajki, konwalie, tulipany, bratki, fiołki, piwonie, goździki brodate, następnie maki, floksy, kosmosy, ostróżki, lwie paszcze, aksamitki, cynie, dalie, gipsówka, lilie smolinosy, liliowce, łubiny, maciejka, malwy, miechunka rozdęta, mieczyki, orliki, rudbekie, słoneczniczek, słonecznik, złocienie, rozchodniki, astry, chryzantemy.
Na drogę wychodziły „panny bez płot”, czyli nasturcje, chmiel ozdobny, groszek i powoje. Nie sposób wymienić wszystkich gatunków, było ich bowiem bardzo wiele. Grupy roślin o różnej wysokości sadzono tak, by nie przesłaniać okien domu. Używane w ogródkach rodzime, swojskie gatunki tworzyły malowniczy, barwny gąszcz.
Nie przed każdym jednak domem na wsi był ogródek. Często było to związane z zamożnością mieszkańców. Nie było ogródków przy „chałupach biedniackich”, gdyż ich mieszkańcy ciężko pracując na polu swoim i cudzym, nie mieli czasu na pracę nieproduktywną, jaką była hodowla kwiatów, służących wyłącznie do ozdoby. Należy zaznaczyć, iż wcześniej w ogródkach uprawiano przede wszystkim rośliny o charakterze użytkowym, tj. zioła, rośliny przyprawowe, zapachowe, drzewa i krzewy owocowe oraz rośliny o charakterze kultowym.
Nie zawsze były też ogródki przy domach kmiecych, gdyż znowu ciężka praca nie pozwalała na marnowanie czasu i wysiłków na drobiazgi.
Skład roślin był różny w różnych okresach. Prawie do końca XIX wieku w ogródkach były przede wszystkim rośliny o właściwościach leczniczych, czyli przydomowy ogródek był jednocześnie apteką. Najbardziej popularne zioła to: bylica boże drzewko, wrotycz, szałwia lekarska, mięta, lubczyk i piołun.
Z krzewów, oprócz owocowych najczęściej sadzono: jaśminowce, forsycje, śnieguliczki oraz róże. Ulubionym krzewem był liliowy bez. Nie ma obawy, aby z wiejskich obejść znikły kiedyś takie rośliny, jak bez czy jaśminowiec.
Zioła w tradycyjnym ogródku: bazylia, cząber, estragon, kminek, koper, lubczyk, lawenda, majeranek, melisa lekarska, mięta, pietruszka, piołun, pokrzywa, rozmaryn, rumianek, szałwia, szczypiorek, tymianek.
Powody dla których należy zachować wiejskie ogrody
Tradycja i kultura
Skazanie na wyginięcie starych, lokalnych odmian irysów, lilii, dalii, malw i in., które uprawiały nasze mamy i babcie byłoby dużą stratą dla naszej polskiej kultury i dla piękna naszych wsi.
Względy praktyczne
Odmiany przystosowane do miejscowych warunków środowiska – mają często lepszą wartość użytkową (np. większą odporność na mróz, choroby), niż wiele nowych pochodzących z importu. Przydomowe ogródki spełniały również rolę użytkową. Uprawiano w nich między innymi zioła i rośliny miododajne.
Moda
W dobie różnorakich mód przyjemność sprawia nam powrót do tradycji, do korzeni. Bardziej cenimy przyrodę, piękno polskiego krajobrazu. Również ogrody mogą mieć bardziej regionalny swojski charakter. Można to osiągnąć poprzez sadzenie gatunków właściwych dla rodzimej szaty roślinnej Występują one na naszych ziemiach od wielu tysięcy lat i są najlepiej przystosowane do naszych warunków klimatycznych i glebowych.
Względy ekonomiczne
Poprzez rozmnażanie i sprzedaż sadzonek można zapewnić dodatkowy dochód. Zadbane ogródki, pełne pięknych tradycyjnych odmian przy gospodarstwach agroturystycznych przyciągną wielu turystów. Zagraniczni turyści będą mogli zobaczyć coś typowego dla regionu, innego niż w monotonnej, ubogiej przyrodniczo i kulturowo Europie Zachodniej.
Kwiaty obrzędowości
Jako element związany z obrzędowością ludową i religijną kwiaty występowały 5 razy w ciągu roku. Po raz pierwszy jako dodatek do palmy wielkanocnej. Bukszpan oraz barwinek służyły do ozdabiania koszyczków ze święconym. W dniu Zielonych Świątek ściany „maiło się” gałązkami lipy, peonii. Za zakończenie oktawy Bożego Ciała wieszało się na ścianie domu święcone wcześniej wianki, w których można było znaleźć rozchodnik, macierzankę. Zbierało się też kwiaty do sypania podczas procesji oktawy Bożego Ciała. Ze świętem Matki Bożej Zielnej związany jest zwyczaj robienia i święcenia bukietów z kwiatów i ziół.
Pamiętajmy przy zakładaniu ogródków:
Prosta kompozycja, symetryczne rabaty
Wybieramy kwiaty szybko rozrastające się, tworzące dużo kwiatów, łatwe w uprawie
Sadźmy według zasady drabinki: w pierwszej linii rośliny najniższe, w następnych coraz wyższe a na obrzeżach i narożnikach duże rośliny i krzewy
Zacznijmy od posadzenia bylin, ponieważ tworzą barwne malowidła kwiatowe w ciągu całego lata, są niekłopotliwe w pielęgnowaniu i obficie kwitnące
Wysiewajmy rośliny jednoroczne i pachnące
3 zasadnicze kolory: żółty, czerwony, niebieski doskonale się wzajemnie uzupełniają
Starajmy się otrzymać rośliny i nasiona od sąsiadów, nie należy pozyskiwać z lasów i łąk kwiatów chronionych.
Ogródki są częścią naszej tradycji, stanowią o naszej tożsamości, wyróżniają nas, wzbogacają krajobraz, różnorodność biologiczną, naszą kulturę. Czerpmy z tego bogactwa, zachowajmy je, pomnażajmy i przekażmy przyszłym pokoleniom!
Autorka tekstu: Barbara Perkowska
Zdjęcia: Barbara Perkowska i Monika Kaczmaryk
Autorka tekstów z informacjami o kwiatach: Barbara Perkowska
Tekst pochodzi ze strony Wigierskiego Parku Narodowego: www.wigry.win.pl
***
W Wigierskim Parku Narodowym realizowany jest projekt pn. Ścieżka Dary Natury.
Na terenie Wigierskiego Parku Narodowego funkcjonują wiele gospodarstw agroturystycznych. Dużym zainteresowaniem wśród odwiedzających turystów cieszą się gospodarstwa agroturystyczne i leśniczówki z bogatą ofertą wypoczynku, z możliwością poznania życia na wsi.
Ogrody pełne różnobarwnych kwiatów, ziół, zapachów, brzęczenia trzmieli i śpiewu ptaków otaczały od dawna nasze wiejskie domy. Były miejscem wypoczynki, schronieniem wielu owadom, ptakom, płazom i gadom. Stanowiły wizytówkę domu i jego gospodarzy. Tradycyjne wiejskie ogrody znikają z krajobrazu polskiej wsi.
W celu zachowania i wzbogacenia bioróżnorodności powstał projekt ochrony i przywrócenia ogródków wiejskich, dawnych odmian kwiatowych i ziół użytkowych. W ramach projektu popularyzowano wśród mieszkańców Parku i nauczycieli wiedzę o roślinach uprawianych w wiejskich ogródkach, odtworzono:3 ogródki wiejskie: wystawie przyrodniczej, wystawie etnograficznej oraz miejscu edukacyjnym „Dziupla” oraz przy 3 szkołach, położonych na terenie parku. W ogródkach można zobaczyć piękno tradycyjnych odmian: aksamitki, astry, chryzantemy, cynie, dalie, dzwonki, firletki, floksy, goździki brodate, irysy, lilie smolinosy, liliowce, łubiny, kosmosy, maciejka, mak ogrodowy ,malwy, marcinki, orliki, ostróżki, rudbekie, słoneczniki, słoneczniczki, szafirki, tulipany, złocienie i wiele innych. 40 gatunków zostało opisanych na tabliczkach informacyjnych. Ścieżka z każdym rokiem będzie rozrastała się o kolejne ogrody zlokalizowane przy gospodarstwach wiejskich.
Ekologia w domach no comments
Stan środowiska naturalnego na świecie pogarsza się w zastraszającym tempie. Różne organizacje światowe zauważają wzrost nasycenia atmosfery dwutlenkiem węgla, obniżanie się poziomu wód gruntowych, ocieplenie klimatu, wysychanie rzek, powstawanie „dziury” ozonowej w stratosferze, katastrofalne burze, topnienie lodowców, podnoszenie się poziomu mórz oraz zamieranie raf koralowych. Środowisko wpływa na człowieka, również człowiek oddziałuje na miejsce, w którym żyje, z tą różnicą, że nasze oddziaływanie jest często destrukcyjne.
Znaczną część tych niewłaściwych działań możemy jednak wyeliminować, przyjmując postawę przyjazną środowisku, czyli próbując prowadzić ekologiczny tryb życia. Podążając za ideą “najpierw myśl na małą skalę” zastanówmy się, co można zmienić w funkcjonowaniu naszych gospodarstw domowych. Wystarczy zmienić pewne nasze codzienne przyzwyczajenia, co w szerszym ujęciu może spowodować poprawę stanu przyrody jaka nas otacza. W czasach globalnej gospodarki każdy z nas ma bowiem wpływ nie tylko na środowisko w którym żyje, ale również pośrednio na stan ekosystemów na całym świecie. Zachęcam do zapoznania z zamieszczoną prezentacją, która niejednokrotnie uświadomi nam podstawowe błędy w funkcjonowaniu naszych gospodarstw domowych.